تفاوت قلم زنی و قلم کاری | تاریخچه و ویژگی ها

Name: کاخ عروس
Price range: $$

هویت هر کشوری را می توان در لا به لای فرهنگ ، تاریخ و تمدن کهن آن یافت، و این هویت بخشی از یک داستان باستانی از ارتباطات هنر و تمدن انسان های آن منطقه را بیان می کند.ایران با دارا بودن تمدنی فاخر و بسیار عمیق، یکی از پایه گذاران تمدن فرهنگی و تاریخی در میان تمام کشورهای دنیا محسوب می گردد.این جلوه از تمدن ایران را می توان در هنر به جا مانده از نیاکان ایرانیان در آثار تاریخی همچون مقبره ها، مساجد، کاخ ها و بسیاری دیگر از این دسته از آثار یافت، اما در این آثار تاریخی آثار هنری نقش اصلی را عهده دار می باشند.

قلم زنی (میناب ) قلم کاری (چیت سازی ) و … اسم‌هایی از صنایع دستی ایران است که این روزها ممکن است زیاد شنیده باشید. به خصوص اگر به فکر خرید یکی از محصولات این صنایع دستی باشید. مشکلی که اغلب خریداران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، تشابه اسمی به وجود آمده بین تمام این موارد است. در حالی که هر یک از این صنایع دستی ویژگی‌های منحصربه ‌فرد خود را دارند و در جایگاه مشخصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین خاطر قصد داریم در این مقاله به بررسی تفاوت‌ قلم زنی با قلم قلمکاری و محصولات حاصل از هر یک از این صنایع بپردازیم.

تفاوت قلم زنی و قلم کاری

هنر قلم زنی چیست ؟( هنر هزار ساله سنتی ایران )

آیا می دانید هنر قلم زنی چیست؟ قلم زنی و هنرهای دیگر از این دست تنها فعالیت انسان مسلط و یا صنعتگر و ابزارساز در به کار بردن قلم و چکش بر روی قطعه یا ظرف فلزی نیست بلکه بر گرفته از شوق و دیگر وجوح تمایز انسانی در بکارگیری تعمق و تعمل وی می باشد. انسانی باهوش و زیرک که با جوهرذکاوت دست به مکاشفه ای عمیق در طبیعت و مخلوقات می زند و به تکاپویی بر می خیزد که موجب بروز و تبلور حرکتی انفعالی خودآگاه به نام خلق اثر هنری که آمیخته ای از شعف ناخودآگاه فطری در بطن و ابزار و ادوات و مواد و مصالح در جهان مادی است می گردد. برای اینکه مفهوم قلم زنی را درک کنید و کاربردهای آن را بیشتر بشناسید درادامه ی مقاله ما را همراهی کنید.

مفهوم کلمه ی قلم زنی

برای اینکه بدانید هنر قلم زنی چیست بهتر مفهوم کلمه ی آن را درک کنید. قَلَم‌زنی در معنای لغوی ، از تزیین و کندن نقوش بر روی اشیای فلزی به ویژه مس، طلا، نقره، برنج می آید. یا به زبان ساده تر به وجود آوردن خط و نقش از طریق قلم با ضربه چکش و بر روی اجسام فلزی را قلم زنی می گویند. از سوی دیگر به اعتقاد باستان شناسان و مورخان هنر،مس،نخستین فلزی است که در هنر فلز کاری و قلمزنی مورد توجه انسان قرار گرفت.هنر قلمزنی یکی از رشته های هنرهای سنتی ایران است که می توان آن را در دسته بندی،در ردۀ هنرهای صناعی و در گروه فلزکاری قرار داد.

نگاهی کوتاه به تاریخچه قلم زنی

ما برای اینکه کامل متوجه شوید هنر قلم زنی چیست تاریخچه ی آن را توضیح داده ایم. پس از این که انسان با ساخت ابزار فلزی و کشف فلز آشنا شد به شیوه‌های چکش‌ کاری سرد و گرم شروع می‌شود و با ساخت ابزار موردنیاز انسان شکل می‌گیرد. این هنر در هزاره‌های سوم و دوم پیش از میلاد شکل واقعی خود را باز می‌یابد و مظهر اوج و شکوفایی آن در ظروف طلایی و نقره‌ای در هزاره اول پیش از میلاد است که در اشیای کشف شده در شمال غرب، شمال و غرب ایران به چشم می‌خورد که تاریخچه آن در ایران به زمان سکاها یا سیت ها برمیگردد و این هنر ار دیرباز در تاریخ ایران بوده ، از دوره مادها گرفته تا هخامنشان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان و … رواج داشته است و در دوران معاصر نیز در سال ۱۳۳۵ با تاسیس کارگاه قلمزنی با سرپرستی مرحوم استاد محمود دهنوی این هنر جان تازه‌ای گرفت. از این هنر تا به امروز در صنایع مختلف استفاده می شود.

مطلب پیشنهادی : روش تشخیص قلم زنی مرغوب

تا به اینجا مختصر توضیحی در مورد هنر قلمزنی دادیم و تاریخچه آن را بیان کردیم ، در ادامه به توضیح قلمکاری و تاریخچه آن می پردازیم .

آشنایی با قلمکاری | هنر مردمان ایران زمین

هنر قلمکاری هنر چاپ یا نقش زدن بر روی پارچه است که این پارچه ها کاربرد خاص خود را دارد.نمونه هایی از کابربردهای این پارچه ها عبارتنداز : روتختی ،کیف، رویه پشتی ، رومیزی ، رویه لحاف ، سجاده ، سفره ، روسری ، دستمال و کتیبه هایی برای مراسمات عزاداری و سوگواری .

تاریخچه قلمکاری

هنر قلمکاری هنر ایجاد نقش ها بر روی پارچه است و قدیمی ترین قالب های شناخته شده نقش زنی بر روی پارچه در ایران ، سه قالب تراشیده از سنگ هستند.گفته شده است که در دوره های ۴ و ۵ هجری این قالب ها به همراه آثار سفالی در حفاری های نیشابور کشف شده اند.

از دلایل اصلی شکل گیری این هنر زیبا در ایران موقعیت جغرافیایی ایران می باشد به طوری که ایران سرزمینی است که از طرفی به آسیای میانه و از طرفی دیگر به دریای سیاه و مدیترانه دسترسی دارد و همین امر باعث تبادلات و ارتباطات شرق و غرب کره خاکی از طریق ایران شده است .

بسیاری از کارشناسان حوزه ی هنر بر این عقیده اند که از این هنر از دوره ایلخانی در ایران رواج داشته چرا که با آمدن کالاهای چینی به ایران مخصوصا در زمان مغول تقاضا برای مالاهای نقش دار با سبک چینی در ایران افزایش یافت . از این رو هنرمندان نساجی و نقاشان ایرانی به بهره از این طرح ها و نقش ها روی آوردند و پارچه قلمکار که در آن زمان محدود بود یک انسجام کامل تری به خود گرفت و با همکاری هنرمند و صنعتگر این حرفه تکامل یافت و بعدها پیشرفت های زیادی کرد .

شواهد محکم دیگری وجود دارند که نشان می‌دهند قلمکارسازی و چاپ قلمکار در دوره تیموریان در شهرهایی همچون رشت، شیراز، بروجرد، مشهد، سمنان، گناباد، نخجوان، دامغان، نجف آباد، کاشان، یزد، اصفهان و همدان رواج داشت. در آن زمان مرغوب ترین پارچه ها از آنِ بروجرد بود و شهر اصفهان فقط یکی از مراکز تولید قلمکار به شمار می رفت.

مطلب پیشنهادی : آشنایی با ابزارهای قلم کاری

در ادامه نمونه هایی از محصولات قلم زنی و قلم کاری را می توانید مشاهده کنید . فروشگاه کاخ عروس با بیش از ۵۰ سال سابقه فروش محصولات قلمزنی یکی از بهترین گزینه ها برای خرید محصولات قلمزنی و قلمکاری می باشد.